Giriş: Suwuň hiliniň ähmiýeti
Suw, ýaşaýşyň özenidir, onerdäki ähli janly-jandarlary goldaýan gymmatly çeşme. Onuň hili saglygymyza, abadanlygymyza we daşky gurşawa gönüden-göni täsir edýär. Suwuň hiliniň esasy görkezijileri, suwuň howpsuzlygyny we dürli maksatlar üçin laýyklygyny bahalandyrmaga kömek edýän möhüm parametrlerdir. Içimlik suwdan başlap, dynç alyş çärelerine we daşky gurşawy gorap saklamaga çenli, durnukly gelejek üçin suwuň hiline düşünmek zerurdyr.
Suwuň hiliniň esasy görkezijileri: Çuňňur gözleg
1. pH derejeleri:
Suwdaky kislotanyň we aşgarlygyň deňagramlylygyna düşünmek
PH derejesi suwuň hiliniň esasy görkezijisidir. 0-dan 14-e çenli şkalada suwuň kislotasyny ýa-da aşgarlygyny ölçär. 7 pH bitarap, 7-den aşakda kislotaly, 7-den ýokary bolsa aşgar. Suw durmuşy üçin deňagramly pH möhümdir, sebäbi aşa derejeler suw ekosistemalaryna zyýan berip, suw görnüşlerine täsir edip biler.
2. Jemi erän gaty jisimler (TDS):
Eredilen maddalaryň barlygyna baha bermek
TDS, suwda erän organiki we organiki maddalaryň umumy konsentrasiýasyny görkezýär. Bulara minerallar, duzlar we yz elementleri girip biler. TDS derejesi hapalanmakdan ýa-da tebigy çeşmelerden, tagamyň we suwuň howpsuzlygyna täsir edip biler.
3. Turbidlik:
Suwuň aýdyňlygyna düşünmek
Bulaşyklyk, togtadylan bölejikleriň bolmagy sebäpli dörän suwuň bulutlylygyny ýa-da howpuny aňladýar. Turokary bulaşyklyk hapalanmagy görkezip, suw ösümliklerine we organizmlere täsir edip, ýagtylygyň aralaşmagyna päsgel berip biler.
4. Temperatura:
Suwuň ýylylyk balansyna baha bermek
Suwuň temperaturasy erän kislorodyň düzümine täsir edýär we suw durmuşyna täsir edýär. Temperaturanyň çalt üýtgemegi ekosistemalary bozup, duýgur görnüşleriň azalmagyna sebäp bolup biler.
5. Eredilen kislorod (DO):
Suw durmuşy üçin möhüm gaz
DO, suw jandarlarynyň ýaşamagy üçin zerurdyr. Suwda bar bolan kislorodyň derejesini görkezýär, pes DO derejesi gipoksiýa, balyklara we beýleki suw jandarlaryna zyýan berip biler.
6. Biohimiki kislorod islegi (BOD):
Organiki hapalanmagy ölçemek
BOD mikroorganizmleriň suwdaky organiki maddalary dargatmagy üçin zerur kislorod mukdaryna baha berýär. BOD-nyň ýokary derejesi organiki hapalanmagy aňladýar, bu ewtrofikasiýa we suw ekosistemalaryna zyýan ýetirip biler.
7. Himiki kislorod islegi (COD):
Himiki hapalanmaga baha bermek
KOD suwdaky himiki reaksiýalar bilen sarp edilýän kislorodyň mukdaryny ölçýär. COD derejesiniň ýokarlanmagy adamlara we suw durmuşyna howp döredýän himiki maddalaryň ýa-da hapalaýjy maddalaryň bardygyny görkezýär.
8. Nitrat we fosfat derejeleri:
Iýmitlenişiň hapalanmagyna baha bermek
Suwdaky aşa köp nitratlar we fosfatlar ewtrofikasiýa sebäp bolup, algal güllemegine we kislorod derejesini peseldip, suw ýaşaýyş ýerlerine ýaramaz täsir edip biler.
9. Jemi koliforma we E. coli:
Bakteriýalaryň hapalanmagyny anyklamak
Koliforma we E. coli suwda fekal hapalanmagyň görkezijisidir, suwda ýüze çykýan kesellere sebäp bolup biljek zyýanly patogenleri göterip biler.
10. Agyr metallar:
Zäherli hapalary tanamak
Gurşun, simap we arsen ýaly agyr metallar suw çeşmelerini hapalap, adamlara we ýabany tebigata saglyga howp salýar.
11. Hlor galyndysy:
Suw dezinfeksiýasyna baha bermek
Hlor galyndysy, dezinfeksiýadan soň suwda ýeterlik hloryň bolmagyny üpjün edýär, paýlanyş wagtynda bakteriýalaryň köpelmeginden goraýar.
12. Trihalometanlar (THM):
Hlorlaşmagyň önümlerine gözegçilik
Hlor suwdaky organiki maddalar bilen reaksiýa edende THM emele gelýär. Levelsokary derejeler saglyga howp döredip biler we hlorlanan agyz suwunda alada döredýär.
13. Radon:
Radioaktiw hapalanmagy kesgitlemek
Radon, ýerasty suwlarda eräp bilýän tebigy ýagdaýda ýüze çykýan radioaktiw gazdyr. Suwdaky radonyň köp bolmagy, sarp edilende saglyga howp döredip biler.
14. Ftorid:
Diş saglygyny deňleşdirmek
Florid, suwda iň amatly derejede bolanda diş saglygy üçin peýdalydyr. Şeýle-de bolsa, aşa köp ftorid diş florozyna we beýleki saglyk meselelerine sebäp bolup biler.
15. Arsenik:
Arsen hapalanmagynyň howplaryna düşünmek
Arsen, ýokary konsentrasiýalarda saglyga agyr howp döredýän tebigy ýa-da önümçilik işleri arkaly ýüze çykyp bilýän zäherli elementdir.
16. Gatylyk:
Suwuň ýumşaklygyna baha bermek
Gatylyk, suwda kalsiý we magniý ionlarynyň bardygyny, içerki we senagat maksatlaryna laýyk gelmegine täsir edýär.
17. Sulfat:
Suwuň tagamyny we ysyny barlamak
Sulfat suwuň ýakymsyz ys almagyna sebäp bolup biler. Sulfat derejesine gözegçilik etmek, sarp etmek we beýleki goşundylar üçin suwuň hilini üpjün edýär.
18. Jemi organiki uglerod (TOC):
Organiki birleşmeleri ölçemek
TOC zyýanly önümleri emele getirmek üçin dezinfeksiýa bilen täsir edip bilýän suwdaky organiki maddalaryň derejesini görkezýär.
19. Haloasetik kislotalar (HAA) we Trihalometanlar (THM):
Dezinfeksiýa önümlerini deňleşdirmek
HAA we THM-ler, hlor organiki maddalar bilen täsirleşende emele gelen dezinfeksiýa önümleridir. Bu birleşmelere gözegçilik etmek, suwuň howpsuz dezinfeksiýa edilmegini üpjün edýär.
20. Gurşun we mis:
Hapalanan suw geçirijisinden goramak
Gurşun we mis turbalardan we gurallardan suwa girip biler, bu bolsa jemgyýetiň saglygyny goramak üçin gözegçiligi talap edýär.
21. Mikroplastika:
Aladalary hapalaýan maddalary ýüze çykarmak
Mikroplastika suwuň hiline baha bermekde möhüm mesele boldy, suw durmuşyna we adamyň saglygyna bolup biljek täsirleri.
Jemleýji bölüm, suw baýlyklaryny tygşytlamakda, suwuň hilini goramakda we geljek nesiller üçin arassa we howpsuz suwa elýeterliligi üpjün etmekde şahsy jogapkärçiligiň möhümdigini nygtaýar.
Suwuň hiliniň esasy görkezijileri: Sagdyn geljegiň açary
Suwuň hiliniň esasy görkezijilerine düşünmek iň gymmatly çeşmämizi - suwy gorap saklamakda möhümdir. PH derejesinden agyr metallara we mikrob hapalaýjylara çenli her görkeziji suwuň hiline baha bermekde we bolup biljek howplary kesgitlemekde möhüm rol oýnaýar. Bu görkezijileri kabul etmek we zerur çäreleri durmuşa geçirmek bilen saglygymyzy gorap bileris, daşky gurşawy gorap bileris we hemmeler üçin durnukly geljegi üpjün edip bileris.
Sorag-jogap:
S: Içýän suwumy hapalaýanlar üçin näçe gezek barlamaly?
J: Içýän suwuňyzy bakteriýalar, gurşun we nitratlar ýaly umumy hapalar üçin her ýyl barlamak maslahat berilýär. Tagamynyň, ysynyň ýa-da reňkiniň üýtgemegini duýsaňyz, ýygy-ýygydan barlamagy göz öňünde tutuň.
S: Suwuň hili barada maglumat üçin jemgyýetçilik suw hyzmatlary hasabatlaryna bil baglap bilerinmi?
J: Jemgyýetçilik suw hyzmatlary ýyllyk suwuň hili barada hasabat bermelidigine garamazdan, maglumatlaryň takyklygyny we howpsuzlygyny üpjün etmek üçin garaşsyz synaglary geçirmek peýdalydyr.
S: Suw süzgüçleri ähli hapalary suwdan çykarmakda täsirlimi?
J: Suw süzgüçleri täsirlilikde üýtgeýär. Käbirleri belli hapalary aýryp biler, käbirleri bolsa süzgüçli hödürleýär. Iň amatly netijeler üçin abraýly gurama tarapyndan tassyklanan filtri saýlaň.
S: Jemgyýetimdäki suwuň hapalanmagyny nädip azaldyp bilerin?
J: Galyndylary dogry taşlamak, ekologiýa taýdan arassa önümleri ulanmak, suwy tygşytlamak we arassa suw tejribesini öňe sürýän başlangyçlary goldamak arkaly suwuň hapalanmagyny azaldyp bilersiňiz.
S: Hapalanan suwy iýmegiň saglyga nähili howplary bar?
J: Hapalanan suwy iýmek, aşgazan-içege problemalary, ýokançlyklar, ösüşiň gijä galmagy we uzak möhletli dowamly keseller ýaly dürli saglyk meselelerine sebäp bolup biler.
S: Suwy tygşytlamak tagallalaryna nädip goşant goşup bilerin?
J: Syzdyrmalary düzetmek, suw tygşytlaýjy enjamlary ulanmak, suwy tygşytly ulanmak we suw tygşytlamak kampaniýalaryna goldaw bermek arkaly suwy tygşytlap bilersiňiz.
Iş wagty: Iýul-28-2023