Giriş
Suw durmuşyň esasy elementidir we onuň hili biziň abadanlygymyza we daşky gurşawymyza gönüden-göni täsir edýär. Suwuň hiliniň esasy 5 görnüşi suwuň howpsuzlygyny kesgitlemekde we dürli maksatlar üçin fitnesini üpjün etmekde möhüm rol oýnaýar. Bu makalada, suwuň hiliniň derňewiniň ähmiýetine düşünmäge kömek etmek üçin düşünjeleri we hünärmen bilimlerini hödürläp, bu parametrleri jikme-jik öwreneris.
Suwuň hiliniň esasy parametrleriniň 5 görnüşi
Suwuň hiliniň derňewi, aýratyn ulanylyşyna laýyklygyny kesgitleýän dürli parametrlere baha bermegi öz içine alýar. Suwuň hiliniň esasy 5 görnüşi:
1. Fiziki parametrler
Fiziki parametrler, himiki reaksiýalary öz içine almaýan suwuň synlap boljak aýratynlyklaryna degişlidir. Bu parametrler suwuň daşky görnüşi, temperaturasy we beýleki fiziki aýratynlyklary barada düşünje berýär. Esasy fiziki parametrler şulary öz içine alýar:
Turbidity: Turbidity, togtadylan bölejikler sebäpli dörän suwuň bulutlygyny ölçýär. Has ýokary bulaşyklyk derejesi hapalanmagy ýa-da çökündileriň akmagyny görkezip biler.
Temperatura: Suwuň temperaturasy suw ekosistemalaryna täsir edýär we kislorodyň we beýleki maddalaryň erginine täsir edip biler.
Reňk: Suwuň reňki tebigy maddalaryň ýa-da hapalaýjy maddalaryň bardygyny ýüze çykaryp biler.
2. Himiki parametrler
Himiki parametrler suwda dürli himiki maddalaryň barlygyna we konsentrasiýasyna baha berýär. Bu maddalar tebigy çeşmelerden ýa-da adam işjeňliginden gelip çykyp biler. Möhüm himiki parametrler şulary öz içine alýar:
pH: pH derejesi suwuň kislotasyny ýa-da aşgarlygyny görkezýär, bu onuň suw ýaşaýşyny goldamak ukybyna täsir edýär.
Eredilen kislorod (DO): DO suw jandarlary üçin zerurdyr we onuň derejesi suwuň hilini we hapalanmanyň bardygyny görkezýär.
Iýmitlendiriji maddalar: Azot we fosfor ýaly ýokumly maddalar suwuň hiline täsir edýär we zyýanly algal gülleriniň döremegine sebäp bolup biler.
Agyr metallar: Gurşun we simap ýaly agyr metallar zäherlidir we suw çeşmelerini hapalap biler.
3. Biologiki parametrler
Biologiki parametrler suwda bar bolan janly organizmleri öwrenmegi we olaryň saglygyna we dürlüligine baha bermegi öz içine alýar. Möhüm biologiki parametrler:
Bakteriýalar we koliformalar: Bakteriýalaryň bolmagy, suwdan geçýän keselleriň mümkinçiligini görkezýär.
Suw makro oňurgasyzlar: Bu organizmler suwuň hiliniň we ekosistemanyň saglygynyň görkezijisi bolup hyzmat edýär.
4. Radiologiki parametrler
Radiologiki parametrler tebigy çeşmelerden ýa-da adam işjeňliginden gelip çykýan suwdaky radiasiýa derejesini ölçemäge gönükdirilendir. Esasy radiologiki parametrler:
Alfa, Beta we Gamma radiasiýasy: Radiasiýa derejesine baha bermek suwuň howpsuzlygyny üpjün edýär we zyýanly täsirlerden goraýar.
5. Organiki parametrler
Organiki parametrler, tebigy çeşmelerden ýa-da adam işjeňliginden gelip çykýan suwda organiki birleşmeleriň bardygyny seljerýär. Möhüm organiki parametrler şulary öz içine alýar:
Pestisidler we gerbisidler: Bu birleşmeler suwy hapalap, suw durmuşyna we adamyň saglygyna ýaramaz täsir edip biler.
Derman önümleri: Suwda derman galyndylarynyň bolmagy potensial töwekgelçilikleri döredip biler.
Suwuň hiliniň derňewiniň ähmiýeti
Suwuň hilini seljermek dürli sebäplere görä zerurdyr:
Jemgyýet saglygy: Içimlik suwuň howpsuzlygyny üpjün etmek we suwdan geçýän keselleriň öňüni almak ilatyň saglygy üçin möhümdir.
Daşky gurşawy goramak: Suwuň hiline düşünmek suw ekosistemalaryny goramaga we biodürlüligi goramaga kömek edýär.
Oba hojalygy we senagat: Hil suwy suwaryş, önümçilik we sagdyn oba hojalygyny dowam etdirmek üçin zerurdyr.
Dynç alyş: Howpsuz we arassa suw ýüzmek we gaýyk sürmek ýaly dürli dynç alyş çärelerine mümkinçilik berýär.
Sorag-jogap
Suwda agyr metallaryň tebigy çeşmeleri barmy?
Hawa, käbir agyr metallar geologiki prosesler sebäpli suwda tebigy ýagdaýda ýüze çykýar. Şeýle-de bolsa, senagat zyňyndylary we magdançylyk ýaly ynsan işleri, derejelerini ep-esli ýokarlandyryp, hapalanmagyna sebäp bolup biler.
Iýmit maddalarynyň hapalanmagy suwuň hiline nähili täsir edýär?
Azot we fosfor ýaly aşa ýokumly maddalar ewtrofikasiýa sebäp bolup, zyýanly algal gülleriniň ösmegine sebäp bolup biler. Bu güller kislorod derejesini ýok edýär we suw durmuşyna zyýan berýär.
Pestisidler bilen hapalanan agyz suwy bilen saglyga nähili howplar bar?
Pestisidler bilen hapalanan suw, newrologiki we ösüş meselelerini, rak we köpeliş meselelerini öz içine alýan saglyga çynlakaý howp döredip biler.
Biologiki parametrler suwuň hiline baha bermäge nähili kömek edýär?
Suw makro oňurgaly haýwanlar ýaly biologiki parametrler bioindikator hökmünde çykyş edýär. Olaryň bolmagy, bollygy we dürlüligi ekosistemanyň umumy saglygyny görkezýär.
Suwdaky ýokary bulaşyklyk derejeleriniň netijeleri näme?
Turokary bulaşyklyk derejesi hapalanmagy we çökündileriň akmagyny görkezip biler. Şeýle hem suw ösümliklerindäki fotosintezlere täsir edip, tebigy ýaşaýyş ýerlerini bimaza edip, ýagtylygyň aralaşmagyny azaldyp biler.
Suwdaky radiologiki parametrlere gözegçilik etmek näme üçin zerur?
Radiologiki parametrler, radioaktiw hapalanmagy kesgitlemäge, suw howpsuzlygyny üpjün etmäge we saglyga howp salmaga kömek edýär.
Netije
Suwuň hiliniň parametrleriniň 5 görnüşine düşünmek, suwuň howpsuzlygyny bahalandyrmak we daşky gurşawy goramak üçin möhümdir. Bu parametrleri yzygiderli seljermek, suw çeşmeleriniň arassa we dürli maksatlar üçin laýyk bolmagyny üpjün edýär. Suwuň hilini saklamak üçin işjeň çäreleri görmek bilen saglygymyzy gorap bileris we planetanyň gymmatly baýlyklaryny gorap bileris.
Iş wagty: Iýul-04-2023